5. Καλλικράτης: μια ιστορία αποκεντρωμένης συγκεντροποίησης

   Αν και ο Καλλικράτης διαφημίστηκε σαν μια διαδικασία αποκέντρωσης στην ουσία έθεσε σε κίνηση διεργασίες καρτελοποίησης της πολιτικής δύναμης, οι οποίες προώθησαν την περιφερειοποίηση του πολιτικού παιγνιδιού.. Με τον Καλλικράτη τα περιφερειακά καρτέλ εξουσίας διευρύνουν το γεωγραφικό μέγεθος των αγορών τους : αγορές πολιτικής επιρροής, αγορές ψήφων, αγορές πολιτικού χρήματος και διαφθοράς. Έτσι κεντρική πολιτική σκηνή και αυτοδιοίκηση λειτούργησαν ως συγκοινωνούντα δοχεία που τροφοδοτούνταν από τις ίδιες προτεραιότητες, πελατειακές σχέσεις, αδιαφάνεια, οικονομική διαπλοκή και ουσιαστική αδιαφορία για τα πραγματικά προβλήματα. Ο Καλλικράτης υπονομεύεσαι τον αναπτυξιακό ρόλο της Περιφέρειας, και την οδήγησε  σε ένα νέο γραφειοκρατικό μηχανισμό που ανέδειξε:


  • την αντιδημοκρατική λειτουργία της (πλειοψηφικό εκλογικό σύστημα, περιφερειαρχοκεντρικός χαρακτήρας, ασφυκτικός κανονισμός λειτουργίας του Περιφερειακού Συμβουλίου κ.ά.),
  • την αναποτελεσματικότητά της (γραφειοκρατία, σύγχυση αρμοδιοτήτων μεταξύ Δήμου, Περιφέρειας, Αποκεντρωμένης Διοίκησης και Υπουργείων, αδιέξοδες ρυθμίσεις για τον Περιφερειακό Συμπαραστάτη του Πολίτη και της Επιχείρησης και την Περιφερειακή Επιτροπή Διαβούλευσης, διαχείριση των εθνικών και Ευρωπαϊκών πόρων ),
  • την αδιαφανή λειτουργία της και την ελλιπή δημόσια λογοδοσία,
  • τη μη καλλιέργεια περιφερειακής συνείδησης και τη διαιώνιση των ενδοπεριφερειακών ανισοτήτων (διατήρηση των Νομών ως δομικών μονάδων των Περιφερειών, για παράδειγμα δεν υπάρχει η δυνατότητα του εκλογέα της μιας Περιφερειακής Ενότητας να ψηφίζει κάποιον από την άλλη Περιφερειακή Ενότητα).
  • την απουσία κοινωνικής συμμετοχής (απουσία ρυθμίσεων για κοινωνική εκπροσώπηση, συμμετοχή φορέων, τοπικά δημοψηφίσματα, συμμετοχικό προϋπολογισμό κ.λπ.)
  •  τον μη κατ’ ουσίαν αυτοδιοικητικό χαρακτήρα της (κυρίως τεχνικές, διαχειριστικές και απλώς διεκπεραιωτικές των κεντρικών κατευθύνσεων λειτουργίες, Παρατηρητήριο Οικονομικής Αυτοτέλειας ΟΤΑ κ.λπ) και
  • την αντιαναπτυξιακή προσέγγισή της (απουσία δημοκρατικού αναπτυξιακού σχεδιασμού και  τεχνοκρατική προσέγγιση της διαχείρισης των πόρων του ΕΣΠΑ).